Page 102 - Electrician 1st year - TT - Telugu

పవర్ (Power) అభ్్యయాసం 1.3.35&36కోసం సంబంధించిన సిద్్ధ ధా ంతం

ఎలక్ట్రరీషియన్ (Electrician) - ప్్రరా థమిక ఎలక్ట్రరీకల్ ప్్రరా క్ట్రస్

రెసిస్ట్రన్స్ ప్్టై ఉష్ో్ణ గ్్రత వెైవిధ్యాం పరాభ్్యవం (Effect of variation of temperature on resistance)

లక్ష్యాలు:ఈ అభ్్యయాసం ముగింపులో మీరు చేయగలరు
• కండక్రర్ యొక్య విద్్యయాత్ రెసిస్ట్రన్స్ ఏ క్రరక్రలప్్టై ఆధ్ధరపడి ఉంట్్లంద్ో వివరించండి
• రెసిస్ట్రన్స్ యొక్య ఉష్ో్ణ గ్్రత గ్ుణకం చెప్పండి.

పద్ార్థం యొక్య రెస్ిస్�్రన్స్ ఎకు్యవగా ఉష్ోణో గ్రతప�ై ఆధారపడి ఉంటుంద్ి
మరియు పద్ారా్థ నిని బ్టి్ర మారుతుంద్ి. ప్రతేయాక రెస్ిస్�్రన్స్ లు, PTC
& NTC మొద్ల�ైనవాటిని అభివృద్ిధి చేయడానిక్్ట ఈ ద్ృగివిష్యం
ఉపయోగించబ్డుతుంద్ి, అయ్తే ఉష్ోణో గ్రత యొక్య మొతతిం ప్రభ్్యవం
సాధారణంగా ఆ కండక్రర్ పద్ార్థంలో కరెంట్ ను ప�ంచుతుంద్ి.
రెస్ిస్�్రన్స్ r అనేద్ి కండక్రర్ యొక్య పద్ార్థం యొక్య సవిభ్్యవంప�ై
ఆధారపడి స్ి్థరంగా ఉననిపు్పడు మరియు ద్ాని నిరి్దష్్ర రెస్ిస్�్రన్స్
ల్టద్ా రెస్ిస్ి్రవిటీగా పిలువబ్డుతుంద్ి. ఉష్ోణో గ్రతప�ై రెస్ిస్�్రన్స్ యొక్య
ఆధారపడటం క్్ట్రంద్ వివరంగా వివరించబ్డింద్ి:-
కండక్రర్ యొక్య ఉష్ోణో గ్రత గుణకం (a) యొక్య నిరోధకం: 0°C
రెసిస్ట్రన్స్ ప్్టై ఉష్ో్ణ గ్్రత పరాభ్్యవం: వాసతివానిక్్ట, ఇంతకు ముంద్ు ఇచిచున వద్్ద R0 నిరోధకత కలిగిన లోహ కండక్రర్, t°Cక్్ట వేడి చేయబ్డి,
రెస్ిస్�్రన్స్ యొక్య సాపేక్ష విలువలు లోహాలు గద్ి ఉష్ోణో గ్రత వద్్ద ఈ ఉష్ోణో గ్రత వద్్ద ద్ాని నిరోధకత Rt గా ఉండనివవిండి. అపు్పడు,
ఉననిపు్పడు వాటిక్్ట వరితిసాతి య్. అధిక ల్టద్ా తకు్యవ ఉష్ోణో గ్రతల వద్్ద, ఉష్ోణో గ్రత యొక్య సాధారణ పరిధులను పరిగణనలోక్్ట తీసుకుంట్ర,
అనిని పద్ారా్థ ల రెస్ిస్�్రన్స్ మారుతుంద్ి. రెస్ిస్�్రన్స్ ప�రుగుద్ల ఆధారపడి ఉంటుంద్ని కనుగొనబ్డింద్ి:

చాలా సంద్రాభాలలో, పద్ార్థం యొక్య ఉష్ోణో గ్రత ప�రిగినపు్పడు, ద్ాని • నేరుగా ద్ాని పా్ర రంభ నిరోధకతప�ై
రెస్ిస్�్రన్స్ కూడా ప�రుగుతుంద్ి. క్ానీ క్ొనిని ఇతర పద్ారా్థ లతో, ప�రిగిన
• నేరుగా ఉష్ోణో గ్రత ప�రుగుద్లప�ై
ఉష్ోణో గ్రత రెస్ిస్�్రన్స్ ను తగిగాసుతి ంద్ి.
• కండక్రర్ యొక్య పద్ార్థం యొక్య సవిభ్్యవంప�ై
ఉష్ోణో గ్రత మారు్ప యొక్య ప్రతి డిగీ్ర ద్ావిరా రెస్ిస్�్రన్స్ ప్రభ్్యవితం చేస్ే
మొతాతి నిని ఉష్ోణో గ్రత గుణకం అంట్యరు. మరియు ఉష్ోణో గ్రతతో రెస్ిస్�్రన్స్ అంద్ుక్ే (R - R ) = R t α .....(i)
o
o
t
ప�రుగుతుంద్ా ల్టద్ా తగుగా తోంద్ా అని చూపించడానిక్్ట పాజిటివ్ ఇద్ి ఎలక్్ట్రరి ల�ైట్స్, క్ాగితం, రబ్్బరు, గాజు, మై�ైక్ా మొద్ల�ైన
మరియు నెగటివ్ అనే పద్ాలు ఉపయోగించబ్డతాయ్. ఇనుస్ల్టటరు్ల మరియు క్ార్బన్ వంటి పాక్ిక కండక్రర్ల విష్యంలో
ఉష్ోణో గ్రత ప�రిగినపు్పడు పద్ార్థం యొక్య రెస్ిస్�్రన్స్ ప�రిగినపు్పడు, వరితిసుతి ంద్ి.
అద్ి సానుకూల ఉష్ోణో గ్రత గుణకం కలిగి ఉంటుంద్ి. వెండి, రాగి,
ఇక్యడ α (ఆలాఫా) స్ి్థరంగా ఉంటుంద్ి మరియు కండక్రర్ యొక్య
అలూయామినియం, ఇతతిడి మొద్ల�ైన సవిచఛిమై�ైన లోహాల విష్యంలో
రెస్ిస్�్రన్స్ యొక్య ఉష్ోణో గ్రత గుణకం అని పిలుసాతి రు.
ఇద్ి సముచితం. (Fig 1)
Eq.(i)ని పునరవియూవస్ీ్థకరించడం వల్ల మనకు వచేచుద్ి

అంద్ువల్ల, ఒక పద్ార్థం యొక్య ఉష్ోణో గ్రత-గుణకం ఇలా
నిరవిచించబ్డవచుచు: ఉష్ోణో గ్రతలో °C ప�రుగుద్లకు ఓమ్ లో రెస్ిస్�్రన్స్
యురేక్ా, మాంగనిన్ మొద్ల�ైన క్ొనిని మిశ్రమాల విష్యంలో లో మారు్ప.
ఉష్ోణో గ్రత ప�రుగుద్ల క్ారణంగా ప్రతిఘటన ప�రుగుద్ల సాపేక్షంగా
Eq.(i) నుండి మనకు వచేచుద్ి RT = Ro(1+α t) .....(ii)
తకు్యవగా మరియు క్రమరహితంగా ఉంటుంద్ి.
పా్ర రంభ ఉష్ోణో గ్రతప�ై α యొక్య ఆధారపడటం ద్ృష్ా్ర యూ, ఇచిచున ఉష్ోణో గ్రత
ఉష్ోణో గ్రత ప�రిగినపు్పడు పద్ార్థం యొక్య రెస్ిస్�్రన్స్ తగిగానపు్పడు, అద్ి
నుండి ఉష్ోణో గ్రతలో ఒక డిగీ్ర స్�ంటీగే్రడ్ మారు్పకు రెస్ిస్�్రన్స్ లో
ప్రతికూల ఉష్ోణో గ్రత గుణకం కలిగి ఉంటుంద్ి.(Fig. 2)

82