Page 136 - Electrician -1st Year - TT
P. 136
LôkRl×Xj§p JÚ ªu LPj§ûV ×Xj§tÏ LôkRj§]ôp CûQdLlThPôp CûYLs
ùNeÏjRôL SLW ûYlTR]ôúXô, ¨ûXVôL TWvTW ªuçiÓ §\u ÏQô§NVeLû[
Es[ JÚ ªuLPj§ ÁÕ UôßTÓm ùTtßs[Õ Guß A±VXôm. CkR
LôkRl×XjûR HtTÓjÕYRôúXô, JÚ A¥lTûP RjÕYj§p ¥WôuvTôoUo,
ªu]ÝjRjûR HtTÓjR Ø¥Ùm. ¨ûXVô] úUôhPôo, ù_]úWhPo Utßm CRW ªu
LôkRl ×Xj§p SLÚm ªu LPj§ûV NôR]eLs CVeÏ¡\Õ. TWvTW ªu
ùLôiÓ EiPôdÏm ªu]ÝjRj§tÏ çiPXõuT¥ (Mutual Inductance) JÚ Lô«Xõp
ûP]ªd ªu]ÝjRm Guß ùTVo. TôÙm ªuú]ôhPjRôp TdLj§Ûs[
ERôWQm: ù_]úWhPo. Lô«Xõp ªu]ÝjRm çiPlTÓ¡\Õ.
¨ûXVô] ªu]ÝjRm (Statically Induced ªu çiÓ §\u (Inductance): ªuçiÓ
EMF) : ¨ûXVôL Es[ ªuLPj§ ÁÕ
§\u GuTÕ JÚ ªuÑt±p ApXÕ JÚ ªu
UôßThÓd ùLôi¥ÚdÏm LôkR×XjûR LÚ®«p ARu ªuú]ôhP U§l©p
ùNÛj§ ARu êXm ªu]ÝjRm Uôt\UûPÙm úTôÕ AÕ ùLôÓdÏm
ùTßYRtÏ ¨ûXVô] ªu]ÝjRm (Statically G§ol×j RuûUúV BÏm.
Induced EMF) Guß ùTVo. ERôWQm:
JÚ ªuÑt±p ªuçiÓ §\u (induction)
¥Wôuv@TôoUo.
HtTP ERÜm NôR]jûR CuPdPo Guß
¨ûXVô] ªu]ÝjRm (Statically Induced áß¡ú\ôm. CuPdPûW úNôd Lô«p Utßm
EMF): UôßTÓm LôkRl×Xj§u êXm ¬VôdPo G]d áß¡ú\ôm. CuPdPo
¨ûXjÕs[ JÚ ªuLPj§«p ªu]ÝjRm
GuTÕ YZdLUôL Lôl©PlThP Lô«úX
HtTÓjÕYRtÏ ¨ûX ªu]ÝjRm Guß BÏm.
ùTVo. ¨ûXVôL çiPlTÓm EMF þp
CWiÓ YûLLs Es[Õ AûY, ªuçiÓ §\û] ¾oUô²dÏm
LôW¦Ls (Factors determining inductance): ªu
1 Ru çiPp ªu]ÝjRm (Self induced çiÓ §\û] ¾oUô²dÏm LôW¦Ls SôuÏ,
emf) EMF AúR Lô«Xõp EtTj§Vô¡\Õ. AûY:
2 TWvTW çiPp ªu]ÝjRm (Mutually – CÚm×jRLÓ úLô¬u YûL Utßm ARu
induced emf) AÚLÚúL Es[ JÚ Lô«Xõp ùToªV©Xõh¥
EMF EtTj§ ùNnVlTÓ¡\Õ. r
– Lô«p Es[ ÑtßdL°u Gi¦dûL ‘N’
Ru ªu çiPp (Self-induction): AúR Ñt±p
– JqùYôÚ ÑtßdÏm CûPúVÙs[
çiÓm ªuú]ôhP Uôt\j§u ®û[YôL
CûPùY° (Spacing factor)
ÑtßPu CûQdLlThP LôkRd úLôÓLs
Uôßm ùTôÝÕ Ñtß YhPj§p JÚ EMF – Lô«Xõu ®hPm ApXÕ ARu ÏßdÏl
EtTj§Vô¡\Õ. lúWúP ®§«u T¥ AkR TWl× (‘a’ or ‘d’)
ªuLPj§«p EMF çiPlTÓ¡\Õ. AúR
ùau± (Henry): JÚ Lô«p ApXÕ LPj§
úTôp LôkRl×Xm N¬kRRôp (collapses) LôkRd
çiPlTÓm çiPp JÚ ùau± GuTÕ
úL#ôÓLs ÁiÓm LPj§ûV ùYhÓ¡u\].
JÚ Bm©Vo ªuú]ôhPm JÚ ®]ô¥
CR]ôp JÚ EMF ÁiÓm çiPlTÓ¡\Õ.
úSWj§p 1 úYôph ªu]ÝjRjûR
CÕ Ru ªu çiPp (Self-induction) Guß
HtTÓj§d ùLôÓjRôp ARu çiPXõu
AûZdLlTÓ¡\Õ.
U§l× 1 ùau± GuTo.
TWvTW ªuçiÓ §\u (Mutual Inductance):
ùTôÕYô] LôkR úLôÓL°]ôp Juß
ApXÕ ARtÏ úUtThP Lô«pLs
116 TYo : GXdh¬μVu (NSQF - Revised 2022) R.T. Ex.No. 1.4.41 - 42
