Page 177 - Fitter - 1st Yr - TT - Punjab
P. 177
ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਨੂੰ ਨਰਮ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਅਤੇ ਹਾਰਡ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਿਜੋਂ ਸ਼ਰਰੇਣੀਬੱਧ ਿੀਤਾ ਬੰਧਨ ਭਰਨ ਿਾਲੀ ਧਾਤ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਾਂਬਾ ਅਤੇ ਵਜ਼ੰਿ ਵਮਸ਼ਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜਾ ਸਿਦਾ ਹੈ।
ਵਸਲਿਰ ਬਰਰੇਵਜ਼ੰਗ ਜਾਂ ਵਸਲਿਰ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਇੱਿ ਪਰਰਵਿਵਰਆ ਹੈ ਜੋ ਸਟੀਲ,
ਵਟਨ ਲੀਡ ਸੋਲਡਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਿਰਦੇ ਹੋਏ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਪਰਰਵਿਵਰਆ ਜੋ ਤਾਂਬਾ, ਵਪੱਤਲ ਅਤੇ ਵਪੱਤਲ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਿਰਗੀਆਂ ਿੀਮਤੀ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ
420 ਵਡਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਵਪਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਸਾਫਟ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਵਿਹਾ ਜੋੜਨ ਲਈ ਿਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੰਧਨ ਭਰਨ ਿਾਲੀ ਧਾਤ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ, ਤਾਂਬਾ ਅਤੇ ਵਜ਼ੰਿ ਟੀਨ ਵਮਸ਼ਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਤਾਂਬਾ, ਵਜ਼ੰਿ, ਿੈਡਮੀਅਮ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਿਾਲੇ ਹਾਰਡ ਸੋਲਡਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਿਰਿੇ
ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਪਰਰਵਿਵਰਆ ਜੋ 600° ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਵਪਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਹਾਰਡ
ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਬਰਰੇਵਜ਼ੰਗ ਵਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇੱਿ ਸਖ਼ਤ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਪਰਰਵਿਵਰਆ ਹੈ ਜੋ
ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਵਪੱਤਲ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਫੈਰਸ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਿਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸੋਲਡਰਿੰਗ ਦੌਿਾਨ ਰਵਚਾਿੇ ਗਏ ਕਾਿਕ (Factors considered while soldering)
ਉਦੇਸ਼:ਇਸ ਅਵਭਆਸ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ‘ਸੋਲਡਰਿੰਗ’ ਨੂੰ ਸ੍ੀ ਪਰਿਿਾਰਸ਼ਤ ਕਿਨ ਲਈ ਸ਼ਿਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਿੋ
• ਸੋਲਡਰਿੰਗ ਪਿਹਰਕਰਿਆਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਿ-ਵੱਿ ਰਕਸਮਾਂ ਬਾਿੇ ਦੱਸੋ।
ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਦੋ ਧਾਤ ਦੇ ਵਹੱਵਸਆਂ ਨੂੰ ਸੋਲਡਰ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੀ ਹੈ, ਭਾਿ ਇੱਿ ਤੀਜੀ ਸਫਾਈ:ਸੋਲਡਰ ਿਦੇ ਿੀ ਗੰਦੇ, ਤੇਲ ਜਾਂ ਐਿਸਾਈਡ ਿੋਵਟਡ ਸਤਹ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ
ਧਾਤੂ ਵਜਸਦਾ ਵਪਘਲਣ ਦਾ ਵਬੰਦੂ ਘੱਟ ਹੈ। ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ ਹੇਠ ਵਲਖੀਆਂ ਵਚਪਿੇਗਾ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਿਰਨ ਿਾਲੇ ਅਿਸਰ ਇਸ ਸਧਾਰਨ ਵਬੰਦੂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼
ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਿਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਿਰਦੇ ਹਨ ਵਿ ਧਾਤ ਗੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਤਰਲ ਿਲੀਨਰ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਿਰੋ। ਜੇ ਇਹ
1 ਧਾਤ ਸਾਫ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਐਨੀਲਡ ਸ਼ੀਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਿਸਾਈਡ ਨੂੰ ਘਬਰਾਹਟ ਨਾਲ ਹਟਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਉਦੋਂ
ਤੱਿ ਸਾਫ਼ ਿਰੋ ਜਦੋਂ ਤੱਿ ਸਤਹਰਾ ਚਮਿਦਾਰ ਨਾ ਹੋਿੇ।
2 ਸਹੀ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਯੰਤਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਿੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਚੰਗੀ
ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਇੱਿ ਚਮਿਦਾਰ ਧਾਤ, ਵਜਿੇਂ ਵਿ ਤਾਂਬਾ, ਨਾਲ ਲੇਪ ਿੀਤਾ ਜਾ ਸਿਦਾ ਹੈ ਭਾਿੇਂ ਤੁਸੀਂ
ਇਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਿਦੇ। ਇਸ ਆਿਸਾਈਡ ਨੂੰ ਵਿਸੇ ਿੀ ਬਰੀਿ ਘਬਰਾਹਟ ਨਾਲ
3 ਸਹੀ ਸੋਲਡਰ ਅਤੇ ਫਲਿਸ ਜਾਂ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਏਜੰਟ ਦੀ ਚੋਣ ਿੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਿਦਾ ਹੈ।
ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
4 ਗਰਮੀ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਿੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ. ਜੇਿਰ ਤੁਸੀਂ
ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਫੋਲਡ ਿਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇੱਿ ਿਧੀਆ ਸੋਲਡਰ ਜੋੜ
ਪਰਰਾਪਤ ਿਰ ਸਿਦੇ ਹੋ।
ਸਫਲ ਸੋਲਡਰਿੰਗ (Successful soldering)
ਉਦੇਸ਼:ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਸਫਲ ਸੋਲਡਰਿੰਗ ਲਈ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਿੋ।
ਸਫਲ ਸੋਲਡਰਿੰਗ ਲਈ ਸੰਕੇਤ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਆਇਰਨ ਨੂੰ ਇੱਿ ਹੱਿ ਵਿੱਚ ਫੜੋ, ਇਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੌੜੇ ਵਟਨ ਿੀਤੇ
ਵਚਹਰੇ ਨੂੰ ਸੋਲਡ ਿਰਨ ਲਈ ਸਤਹਰਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਫਲੈਟ ਰੱਖੋ।
ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸੱਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਰੱਵਖਆ ਐਨਿਾਂ
ਪਵਹਨਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ੀਟ ਮੈਟਲ ਨੂੰ ਇੱਿ ਫਾਈਲ, ਤਾਰ ਦੇ ਬੁਰਸ਼, ਜਦੋਂ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਆਇਰਨ ਨੂੰ ਗਲਤ ਤਰੀਿੇ ਨਾਲ ਫਵੜਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੋਲਡਵਰੰਗ
ਸਟੀਲ ਦੀ ਉੱਨ ਦੀ ਪੱਟੀ, ਜਾਂ ਐਮਰੀ ਿੱਪੜੇ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਿਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਇਰਨ ਦਾ ਵਬੰਦੂ ਸੋਲਡਰ ਿੀਤੇ ਜਾਣ ਿਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਸਰਫ ਇੱਿ ਵਹੱਸੇ ਨੂੰ ਛੂਹਦਾ
ਸੁਵਨਸ਼ਵਚਤ ਿਰੋ ਵਿ ਜੋ ਟੁਿੜੇ ਸੋਲਡ ਿੀਤੇ ਜਾਣੇ ਹਨ, ਇੱਿ ਮਜ਼ਬੂਤ ਜੋੜ ਲਈ, ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਜੋੜ ਨੂੰ “ਸਿੀਵਮੰਗ” ਵਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਿਜੋਂ ਇੱਿ ਿਮਜ਼ੋਰ
ਇੱਿ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵਫੱਟ ਹੋਣ। ਜੋੜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਫਲੈਿਸ ਨੂੰ ਇੱਿ ਫੰਬੇ ਜਾਂ ਬੁਰਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਵਸਰਫ ਉਹਨਾਂ ਸਤਹਾਂ ‘ਤੇ ਤਾਰ ਸੋਲਡਰ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੇ ਵਿਨਾਰੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਿੰਮ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਲਗਾਓ।
ਲਾਗੂ ਿਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਵਜਨਹਰਾਂ ‘ਤੇ ਵਪਘਲੇ ਹੋਏ ਸੋਲਡਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਿੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਆਇਰਨ ਨੂੰ ਿੰਮ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਹਲਾਓ ਇਹ ਯਿੀਨੀ
ਹੈ।
ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿ ਸੋਲਡਰ ਵਪਘਲਦਾ ਹੈ, ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਰੋਿਣ ਲਈ ਟੁਿਵੜਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਸੋਲਡ ਿਰਨ ਲਈ ਪਰਰਿੇਸ਼ ਿਰਦਾ ਹੈ।
ਫੜੋ।
ਸੋਲਡਵਰੰਗ ਆਇਰਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਗਰਮ ਿੀਤੇ ਜਾਂ ਵਿਸੇ ਹੋਰ ਲੋਹੇ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ
ਵਬਨਾਂ ਵਜੰਨਾ ਸੰਭਿ ਹੋ ਸਿੇ ਸੋਲਰ ਿਰੋ।
CG & M - ਰਫਟਿ - (NSQF ਸੰਸ਼ੋਰਿਤੇ - 2022) - ਅਰਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਰਿਤ ਰਸਿਾਂਤ 1.3.50 & 51 155
