Page 167 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi

ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.6.60

ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ਸੈੱਲ ਅਤੇ ਬੈਟ੍ੀਆਂ

ਬੈਟ੍ੀਆਂ ਦੀ ਦੇਿਿਾਲ ਅਤੇ ੍ੱਿ-੍ਿਾਅ (Care and maintenance of batteries)

ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਬੈਟ੍ੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਦੀ ਦੇਿਿਾਲ ਅਤੇ ੍ੱਿ-੍ਿਾਅ ਲਈ ਭਦਸ਼ਾ-ਭਨ੍ਦੇਸ਼ ਦੱਸੋ
• ਬੈਟ੍ੀ ਨੂੰ ਚਾ੍ਜ ਕ੍ਨ ਅਤੇ ਭਡਸਚਾ੍ਜ ਕ੍ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਪਣਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਾਵਿਾਨੀ ਦੱਸੋ.

ਬੈਟ੍ੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਭਦਸ਼ਾ-ਭਨ੍ਦੇਸ਼ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਿੋ ਪਲੇ੍ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਕਮਿ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਨਰਮਾਤਾ ਦੀਆਂ
ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤਾ ਿਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.
ਵਰਹਾਇਸ਼ੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੇਠ ਵਲਿੀਆਂ
ਗਾਈਡ ਲਾਈਨਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਵਡਸਚਾਰਿ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਵਿੰਨੀ ਿਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਰੀਚਾਰਿ ਕਰਨਾ
ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਡਸਚਾਰਿ ਹੋਈ ਬੈ੍ਰੀ ਦੀ ਕਦੇ ਿੀ ਉੱਚ-ਦਰ ਦੇ ਵਡਸਚਾਰਿ ੍ੈਸ੍ਰ
• ਸਥਾਵਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੈ੍ਰੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਗਰਮੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਅੱਗ ਤੋਂ ਮੁਕਤ
ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਿਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਹਾਈ-ਰੇ੍ ਵਡਸਚਾਰਿ ੍ੈਸ੍ਰ ਨੂੰ ਵਸਰਿ਼ ਚਾਰਿ ਕੀਤੀਆਂ ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸ
• ਬਹੁਤ ਵਿ਼ਆਦਾ ਿੋਲ੍ੇਿ ਦੀ ਵਗਰਾਿ੍ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬੈ੍ਰੀ ਕਨੈਕਸ਼ਨ
ਕੇਬਲ ਵਿੰਨੀ ਸੰਭਿ ਹੋ ਸਕੇ ਛੋ੍ੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਵਕੰ੍ਾਂ ਤੋਂ ਘੱ੍ ਸਮੇਂ ਲਈ ਿਰਵਤਆ ਿਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਚਾਰਿ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕ੍ਰਹੋਲਾਈ੍ ਦੀ ਿਾਸ
• ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਕਨੈਕ੍ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ, ਸਹੀ ਇੰਸ੍ਾਲੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ
ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਿੰਵਭਆਂ ਦੀ ਵਧਆਨ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੀ ਵਨਯਮਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਿਾਂਚ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਿਾਂਚ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈ੍ਰੀ ਚਾਰਵਿੰਗ ਰੂਮ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਿਾਦਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਿੋ ਗੈਸਾਂ ਿੁੱਲਹਹ ਕੇ
ਬਾਹਰ ਵਨਕਲ ਸਕਣ।
• ਅਵਧਕਾਰਤ ਅਤੇ ਵਸਵਿਅਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵਸਰਿ਼ ਇੰਸ੍ਾਲੇਸ਼ਨ ਲਈ
ਇਿਾਿ਼ਤ ਵਦੱਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੈ੍ਰੀ ੍ਰਮੀਨਲ ਿੋਰ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ੍ਰਮੀਨਲਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਿ਼
ਰੱਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨਹਹਾਂ ‘ਤੇ ਪੈ੍ਰੋਲੀਅਮ ਿੈਲੀ ਲਗਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
• ਿੇਕਰ ਵਰਮੋ੍ ਕੰ੍ਰਹੋਲ ਿਰਗੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ
ਕੀਤੀਆਂ ਿਾਣ ਿਾਲੀਆਂ ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਪਵਹਲਾਂ ਬੈ੍ਰੀ ਕਿਰ ਨੂੰ ਿੋਲਹਹਦੀਆਂ ਬੈ੍ਰੀ ਉੱਤੇ ਇਲੈਕ੍ੋਲਾਈ੍ ਦੇ ਵਛੜਕਣ ਕਾਰਨ ਿੋਰ ਹੋ ਿਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ
ਹਨ, ਤਾਂ ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਨੂੰ +ve ਅਤੇ -ve ਵਸਵਰਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਾਓ ਸੋਡਾ ਿਾ੍ਰ ਿਾਂ ਅਮੋਨੀਆ ਿਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਾਿ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵਿਰ ਬੈ੍ਰੀ ਕਿਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਓ। ਿੇਕਰ ਬੈ੍ਰੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਿਰਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਵ੍ਰਹਕਲ ਚਾਰਿ ‘ਤੇ
• ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗਰਮ (ਿਾਂ) ਲਾ੍ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਰੱਿੋ। ਰੱਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

• ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਥਾਵਪਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵਨਰਮਾਤਾ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਲਈ ਿੈਂ੍ ਪਲੱਗਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰਿ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਿੁੱਲਹਹਾ ਰੱਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ
ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹੈ।

• ਸਥਾਨਕ, ਰਾਿ ਅਤੇ ਰਾਸ਼੍ਰੀ ਵਬਿਲੀ ਕੋਡ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ। ਵਿ਼ਆਦਾ ਚਾਰਵਿੰਗ ਅਤੇ ਉੱਚ ਦਰ ‘ਤੇ ਵਡਸਚਾਰਿ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਹ ਪਲੇ੍ਾਂ ਨੂੰ
ਆਪਣੀ ਸਵਥਤੀ ਤੋਂ ਝੁਕਣ ਅਤੇ ਬਕਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ.
• ਬੈ੍ਰੀ ਬੈਂਕ ਲਗਾਉਣ ਿੇਲੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਿਧਾਨ ਰਹੋ, ਵਕਉਂਵਕ ਸਦਮੇ ਦਾ ਿ਼ਤਰਾ
ਮੌਿੂਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਵਿਾਨੀਆਂ: ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਵਕ ਚਾਰਿ ਦੌਰਾਨ ਸੈੱਲ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵਨਰਮਾਤਾ
ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਨਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ (43°C) ਤੋਂ ਿੱਧ ਨਾ ਹੋਿੇ।
ਬੈਟ੍ੀਆਂ ਦੀ ਦੇਿਿਾਲ ਅਤੇ ੍ੱਿ-੍ਿਾਅ: ਲੀਡ ਐਵਸਡ ਬੈ੍ਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਹੀ
ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਾਇਆ ਿਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਿੇਕਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ 100°F (38°C) ‘ਤੇ ਸ੍ੋਰ ਕੀਤੀ ਪੂਰੀ ਤਰਹਹਾਂ ਚਾਰਿ ਹੋਈ ਬੈ੍ਰੀ 90 ਵਦਨਾਂ ਵਿੱਚ
ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਸਵਥਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਿਣ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਹਹਾਂ ਬੈ੍ਰੀ ਦੇ ਿੀਿਨ ਲਗਭਗ ਸਾਰਾ ਚਾਰਿ ਗੁਆ ਦੇਿੇਗੀ। 60°F(15°C) ‘ਤੇ ਸ੍ੋਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਉਹੀ
ਨੂੰ ਲੰਮਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਨਯਮਤ ਰੱਿ-ਰਿਾਅ ਿ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਬੈ੍ਰੀ 90 ਵਦਨਾਂ ਦੀ ਉਸੇ ਵਮਆਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਚਾਰਿ ਦਾ ਥੋੜਹਹਾ ਵਿਹਾ ਵਹੱਸਾ
ਗੁਆ ਦੇਿੇਗੀ। ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਚਾਰਵਿੰਗ ਦਰ ਨੂੰ ਘ੍ਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਿੀਿਨ ਨੂੰ
ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਿੋਲ੍ੇਿ ਦੇ ਘੱ੍ੋ-ਘੱ੍ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਿੱਧ ਵਡਸਚਾਰਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਿਾਣਾ
ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, 2V ਬੈ੍ਰੀ ਲਈ 1.75 V। ਛੋ੍ਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਮਆਦ ਦੇ ਅੰਤ ‘ਤੇ ਚਾਰਵਿੰਗ ਦੀ ਦਰ ਵਿਸ ਨੂੰ ਵਿਵਨਸ਼ ਰੇ੍ ਵਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਭ
ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਡਸਚਾਰਿ ਦੀ ਸਵਥਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰੱਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਲੈਕ੍ਰਹੋਲਾਈ੍ ਦਾ ਪੱਧਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਸਰਿ ਵਡਸਵ੍ਵਲਡ ਿਾ੍ਰ ਪਾ ਕੇ ਪਲੇ੍ਾਂ ਤੋਂ ਤੋਂ ਮਹੱਤਿਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਵਨਰਮਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਵਸਿਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਿੱਧ ਨਹੀਂ
ਘੱ੍ੋ-ਘੱ੍ 10 ਤੋਂ 15 ਵਮਲੀਮੀ੍ਰ ਉੱਪਰ ਰੱਵਿਆ ਿਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਰੀਚਾਰਵਿੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਲੀਡ ਐਵਸਡ ਬੈ੍ਰੀ ਿਲਣਸ਼ੀਲ ਗੈਸਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬੈ੍ਰੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਿੀ ਉੱਚੀ ਦਰ ਨਾਲ ਚਾਰਿ ਅਤੇ ਵਡਸਚਾਰਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਿਾਣਾ
ਇੱਕ ਦੁਰਘ੍ਨਾ ਿਾਲੀ ਚੰਵਗਆੜੀ ਇਹਨਾਂ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਵਿਸ ਨਾਲ

147