Page 90 - Electrician - 1st Year - TT - Marathi
P. 90
शक्ति (Power) एक्सरसाईस साठी संबंधित धिअरी 1.3.31-32
इलेक्ट्रि धशयन (Electrician) - बेधसक इलेक्ट्रि कल प्रॅट्ीस
धसरीर् आधि परॅरलल नेटिककि मध्े ओपन आधि शरॉटकि सधककि ट (Open and short circuit in
series and parallel network)
उधदिष्े: या धड्ाच्ा शेवटी तुम्ी सक्षम व्ाल.
• सीररर् सधककि टमिील शरॉटकि सधककि ट आधि सीररर् सधककि टमिील शरॉटकि सधककि टचा पररिाम सांगा
• सीररर् सधककि टमध्े ओपन सधककि टचा पररिाम आधि त्ाची कारिे सांगा
• परॅरलल सधककि टमध्े शरॉट्किस आधि ओपन सधककि टचा पररिाम सांगा.
शरॉटकि सधककि ट
शरॉटकि सधककि टच्ा िोक्ांपासून संरक्षि
शरॉट्श सवक्श ट हा सामान्य सवक्श ट रेविस्टन्सच्ा तुलनेत विरो वकं वा अत्ंत सेररज सवक्श ट मध्े फ्ूज आवर् सवक्श ट ब्ेकरद्ारे शरॉट्श सवक्श टचे धोके
कमी रेविस्टन्सचा माग्श आहे. टाळता येतात.
वसरीज सवक्श टमध्े, शरॉट्श सवक्श टयुस अनुक्रमे आकृ ती 1 आवर् आकृ ती 2
शरॉटकि सधककि ट ओळखिे
मध्े दश्शववल्ाप्रमार्े वकं वा पूर््श (डेड शरॉट्श) असू शकतात.
जेव्ा सवक्श टमधील अॅमीटर जास् करंट दश्शवते तेव्ा ते सवक्श टमध्े
शरॉट्श सवक्श ट दश्शवते. सवक्श टमधील शरॉट्शचे थिान प्रत्ेक घटक (रेविस्टन्स)
आवर् सवक्श ट स्तोतामध्े व्ोल्मीटर जोडू न शोधले जाऊ शकते. जर
व्ोल्मीटर विरो व्ोल् वकं वा एलेमेंटमध्े कमी व्ोल्ेज दश्शवत असेल,
तर ते आकृ ती 3 मध्े दश्शववल्ाप्रमार्े शरॉट्श सवक्श ट के लेले आहे.
धसरीर् सधककि टमिील ओपन सधककि ट
जेव्ा जेव्ा सवक्श ट तुटलेले असते वकं वा अपूर््श असते तेव्ा ओपन सवक्श टचा
पररर्ाम होतो आवर् सवक्श टमध्े सातत् नसते.
वसरीज सवक्श टमधील ओपन सवक्श ट म्र्जे करंटसाठी कोर्ताही माग्श नाही
आवर् सवक्श टमधून करंट वाहत नाही. आकृ ती 4 मध्े दश्शववल्ाप्रमार्े
सवक्श टमधील कोर्तेही अॅमीटर करंट दश्शवत नाही.
शरॉट्श सवक्श टमुळे करंट वाढतो ज्ामुळे वसरीज सवक्श ट खराब होऊ शकते. धसरीर् सधककि टमध्े ओपन सधककि टची कारिे
शरॉटकि सधककि टमुळे होिारे पररिाम ओपन सवक्श टयुस, सामान्यतः क्विचेसच्ा अयोग्य संपकाांमुळे , फ्ूज जळू न
शरॉट्श सवक्श टमुळे जास् करंट वाहतो त्ामुळे सवक्श टचे घटक, उजा्श स्तोतांचे जार्े, कनेक्शन वायस्शमध्े तुटर्े आवर् जळालेले रेविस्टन्स इत्ादींमुळे
नुकसानहोऊ शकते वकं वा कनेक्ट्ंग वायरचे इन्सुलेशन बन्श करू शकते. होतात.
कं डट्रमध्े वनमा्शर् होर्ाऱ्या तीव्र उष्णतेमुळे ही आग लागते.
70
