Page 59 - Electrician - 1st Year TT - Kannada
P. 59
ಅಮ್್ಮ ೋಟರ್ ಇದರ ಘಟಕ್ ‘ವರೋಲ್ಟ್ ’
ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ನರೋಡಲಾಗುವುದಿಲಲಿ ಮತ್್ತ ಯಾವುದೆರೋ ಇದನ್ನು ‘ಇ’ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್್ತ ದೆ
ಮನ್ರ್್ಯ ನ್ ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಎಣಿಸಲ್ ಸಾಧ್್ಯ ವಿಲಲಿ ಇದನ್ನು ಯಾವುದೆರೋ ಮಿರೋಟರ್ ನಿಂದ ಅಳೆಯಲಾಗುವುದಿಲಲಿ .
ಎಂದ್ ನಮಗೆ ತ್ಳಿದಿದೆ. ಸರ್್ಯ ಪೆಟನು ಲ್ಲಿ ನ ಪ್ರ ವಾಹವನ್ನು ಇದನ್ನು E = ಸಂಭಾವ್ಯ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸ (P.D) + V. ಡ್್ರ ಪ್ ಸೂತ್್ರ ವನ್ನು
ಅಳೆಯಲ್ ಆಮಿ್ಮ ರೋಟರ್ ಎಂಬ ಉಪಕ್ರಣವನ್ನು ಬಳಸ್ಕೊಂಡು ಮಾತ್್ರ ಲೆಕಾ್ಕ ಚಾರ ಮಾಡಬಹುದ್
ಬಳಸಲಾಗುತ್್ತ ದೆ.
= ಪಿಡಿ + ವಿ. ಡ್್ರ ಪ್
ಆಂಪಿಯರ್ ಗಳಲ್ಲಿ ನ ಪ್ರ ವಾಹದ ಹರಿವನ್ನು ಒಂದ್
ಆಮಿ್ಮ ರೋಟರ್ ಅಳೆಯುವಂತ್ ಅದನ್ನು ಚಿತ್್ರ 3 ರಲ್ಲಿ ಇ = ವಿ + ಐಆರ್
ತ್ರೋರಿಸ್ರುವಂತ್ ಪ್ರ ತ್ರರೋಧ್ (ಲರೋಡ್) ನಂದಿಗೆ ಸರ್್ಯ ಪೆಟನು ಲ್ಲಿ ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ಗ ಳನ್ನು ಓಡಿಸಲ್
ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪಕ್ಪೆಸಬೆರೋಕು. ಎಲೆಕೊಟ್ ರಾರೋಮೊರೋಟ್ವ್ ಫರೋಸ್ಪೆ ಅತ್್ಯ ಗತ್್ಯ
ಎಲೆಕೊಟ್ ರಾರೋಮೊರೋಟ್ವ್ ಫರೋಸ್ಪೆ ನ ಸ್ಸಟ್ ಮ್
ಇಂಟನ್್ಯ ಪೆರ್ನಲ್ (SI) ಘಟಕ್ವು ವರೋಲ್ಟ್ ಗಳು (ಚಿಹನು ‘E’)
ಸಂಭಾವ್ಯ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸ (PD)
ಸರ್್ಯ ಪೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬ್ಂದ್ಗಳಲ್ಲಿ ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್
ಮತ್್ತ ಒತ್್ತ ಡದ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸವನ್ನು ಸಂಭಾವ್ಯ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸ (p.d)
ಎಂದ್ ಕ್ರೆಯಲಾಗುತ್್ತ ದೆ ಮತ್್ತ ಇದನ್ನು ವರೋಲ್ಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ
ಅಳೆಯಲಾಗುತ್್ತ ದೆ. ಸರ್್ಯ ಪೆಟ್ ನಲ್ಲಿ , ಪ್ರ ವಾಹವು
ಹರಿಯುವಾಗ, ಪ್ರ ತ್ರರೋಧ್ಕ್/ಲರೋಡ್ ನ ಟಮಿಪೆನಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ
ಸಂಭಾವ್ಯ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸವಿರುತ್್ತ ದೆ.
ಎಲೆಕ್ಟ್ ರಿ ೋ ಮೋಟಿವ್ ಫೋಸ್್ಗ (EMF)
ಚಿತ್್ರ 4 ರಲ್ಲಿ ತ್ರೋರಿಸ್ರುವ ಸರ್್ಯ ಪೆಟ್ ನಲ್ಲಿ , ಸ್್ವ ಚ್
ಸರ್್ಯ ಪೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಸರಿಸಲ್- ಅಂದರೆ ತ್ರೆದ ಸ್ಥಿ ತ್ಯಲ್ಲಿ ದಾ್ದ ಗ, ಕೊರೋಶದ ಟಮಿಪೆನಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ ನ
ಪ್ರ ವಾಹವನ್ನು ಹರಿಯುವಂತ್ ಮಾಡಲ್, ವಿದ್್ಯ ತ್ ಶಕ್್ತ ಯ ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್ ಅನ್ನು ಎಲೆಕೊಟ್ ರಾರೋಮೊರೋಟ್ವ್ ಫರೋಸ್ಪೆ
ಮೂಲವು ಅಗತ್್ಯ ವಾಗಿರುತ್್ತ ದೆ. ಟಾಚ್ಪೆ ಬೆಳಕ್ನಲ್ಲಿ , (E) ಎಂದ್ ಕ್ರೆಯಲಾಗುತ್್ತ ದೆ ಆದರೆ ಸ್್ವ ಚ್ ಮುಚಿಚಿ ದ
ಬಾ್ಯ ಟರಿಯು ವಿದ್್ಯ ತ್ ಶಕ್್ತ ಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಸಾಥಿ ನದಲ್ಲಿ ದಾ್ದ ಗ, ಕೊರೋಶದಾದ್ಯ ಂತ್ ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್ ಅನ್ನು
ಬಾ್ಯ ಟರಿಯೊಳಗೆ ಋಣಾತ್್ಮ ಕ್ ಟಮಿಪೆನಲ್ ಹಚಿಚಿ ನ ಸಂಭಾವ್ಯ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸ ಎಂದ್ ಕ್ರೆಯಲಾಗುತ್್ತ ದೆ. (p.d)
ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್್ತ ದೆ ಆದರೆ ಧ್ನ್ತ್್ಮ ಕ್ ಇದ್ ಮೊದಲ್ ಅಳತ್ ಮಾಡಿದ ಎಲೆಕೊಟ್ ರಾರೋಮೊರೋಟ್ವ್
ಟಮಿಪೆನಲ್ ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳ ಕೊರತ್ಯನ್ನು ಫರೋಸ್ಪೆ ಗಿಂತ್ ಕ್ಡಿಮ ಮೌಲ್ಯ ವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್್ತ ದೆ.
ಹೊಂದಿರುತ್್ತ ದೆ. ಬಾ್ಯ ಟರಿಯು ಎಲೆಕೊಟ್ ರಾರೋಮೊರೋಟ್ವ್ ಕೊರೋಶವು ವಿದ್್ಯ ತ್ ಪ್ರ ವಾಹವನ್ನು ಪೂರೆೈಸ್ದಾಗ ಕೊರೋಶದ
ಫರೋಸ್ಪೆ (ಇಎಮ್ ಎಫ್) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದ್ ಆಂತ್ರಿಕ್ ಪ್ರ ತ್ರರೋಧ್ವು ಫರ್ ವರೋಲ್ಟ್ ಗಳನ್ನು ಇಳಿಯುತ್್ತ ದೆ
ಹರೋಳಲಾಗುತ್್ತ ದೆ, ಇದ್ ವಿದ್್ಯ ತ್ ಸರ್್ಯ ಪೆಟ್ ನ ಮುಚಿಚಿ ದ ಎಂಬುದ್ ಇದಕೆ್ಕ ಕಾರಣ.
ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಉಚಿತ್ ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲ್ ಲರೋಡ್.
ಲಭ್್ಯ ವಿದೆ. ಬಾ್ಯ ಟರಿಯ ಎರಡು ಟಮಿಪೆನಲ್ ಗಳ ನಡುವಿನ
ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳ ವಿತ್ರಣೆಯಲ್ಲಿ ನ ವ್ಯ ತ್್ಯ ಸವು ಈ ಸರ್್ಯ ಪೆಟನು ಲ್ಲಿ ಪ್ರ ವಾಹವನ್ನು ಉಂಟ್ಮಾಡುವ ಬಲವನ್ನು
ಇಎಮ್ ಎಫ್ ಅನ್ನು ಉತ್್ಪ ದಿಸ್ತ್್ತ ದೆ. ಇಎಮ್ಎಫ್ ಎಂದ್ ಕ್ರೆಯಲಾಗುತ್್ತ ದೆ. ಇದರ ಚಿಹನು E
ಮತ್್ತ ಅದರ ಘಟಕ್ ವರೋಲ್ಟ್ ಸ್ (V) ಆಗಿದೆ. ಎಂದ್ ಲೆಕ್್ಕ
ಹಾಕ್ಬಹುದ್
EMF= ಪೂರೆೈಕೆಯ ಮೂಲದ ಟಮಿಪೆನಲ್ ನಲ್ಲಿ ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್
+ ಪೂರೆೈಕೆಯ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್ ಡ್್ರ ಪ್ ಅಥವಾ
emf = VT + IR
ಟಮ್್ಗನಲ್ ವೋಲೆಟ್ ೋಜ್ (p.d)
ಇದ್ ಪೂರೆೈಕೆಯ ಮೂಲದ ಟಮಿಪೆನಲ್ ನಲ್ಲಿ ಲಭ್್ಯ ವಿರುವ
ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್ ಆಗಿದೆ. ಇದರ ಚಿಹನು ವಿಟ್. ಇದರ ಘಟಕ್ವು ವರೋಲ್ಟ್
ಆಗಿದೆ ಮತ್್ತ ವರೋಲ್ಟ್ ್ಮ ರೋಟನಿಪೆಂದ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್್ತ ದೆ.
ಪೂರೆೈಕೆಯ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ನ ವರೋಲೆಟ್ ರೋರ್ ಡ್್ರ ಪ್ ಅನ್ನು
ಸರಳವಾಗಿ, ಇಎಮ್ಎಫ್ ಮೈನಸ್ ಮೂಲಕ್ ನಿರೋಡಲಾಗುತ್್ತ ದೆ, ಅಂದರೆ.
ಎಲೆಕೊಟ್ ರಾರೋಮೊರೋಟ್ವ್ ಫರೋಸ್ಪೆ (EMF) ಎಂಬುದ್ ವಿದ್್ಯ ತ್ VT = EMF - IR
ಶಕ್್ತ ಯಾಗಿದ್್ದ , ಇದ್ ಆರಂಭ್ದಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ ರಾಕ್ಲ್ ಮೂಲದಲ್ಲಿ
ಲಭ್್ಯ ವಿರುತ್್ತ ದೆ, ಇದ್ ವಾಹಕ್ದಲ್ಲಿ ಮುಕ್್ತ ಎಲೆಕಾಟ್ ರಾನ್ ಗಳನ್ನು ಆದ್ದ ರಿಂದ EMF ಯಾವಾಗಲ್ p.d [E.M.F>p ಗಿಂತ್
ಚ್ಲ್ಸಲ್ ಕಾರಣವಾಗುತ್್ತ ದೆ. ಹಚಾಚಿ ಗಿರುತ್್ತ ದೆ. ಡಿ]
ಪಾವರ್ : ಎಲೆಕ್ಟ್ ರಿ ಷಿಯನ್(NSQF - ರಿೋವೈಸ 2022) - ಎಕ್್ಸ ಸೈಜ್ 1.2.17-19 ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಿದ್್ಧಾ ಂತ 39