Page 248 - R&AC - 1st Year TT Gujarati

CG & M અભ્્યયાસ 1.14.81 મયાટે સંબંધિત સસદ્ધધાંત
R&ACT - રેફ્રિજન્ટ.

સસસિન્્ડર અને વયાલ્વ - સિયામતી (Cylinder & valves - Safety)
ઉદ્ેશ્્યયો: આ પાઠના અંતે તમે સક્ષમ થશો
• રેફ્રિજન્ટ હેન્્ડલિિગ સિયામતી વવશે સમજાવયો
• રેફ્રિજન્ટ િીક વવશે સમજાવયો.

રેફ્રિજન્ટ હેન્્ડલિિગ સિયામતી • I.C.C તપાસો સસસલન્્ડર સુરક્ક્ષત છે તેની ખાતરી કરિા માટે સસસલન્્ડર
સ્ટેમ્પ. રેફ્રિજન્ટને તમસરિત કરિાનું ટાળિા માટે હંમેશા ચાજ્વ કરતા
સંભવિત જોખમોને ટાળિા માટે રેફ્રિજરેશન અને એર કન્્ડડીશનીંગ પહેલા રેફ્રિજન્ટ નંિંર તપાસો.
સસસ્ટમમાં ઉપયોગમાં લેિાતા રેફ્રિજન્ટનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરિો
આિશ્યક છે. મોટાભાગના રેફ્રિજન્ટમાં ઉકળતા બિિંદુઓ ઓછા હોય છે • હંમેશા િપરાયેલ રેફ્રિજન્ટનું યોગ્ય સંચાલન દિંાણ તપાસો. સસસ્ટમના
અને હહમ લાગિાથી અને આંખને નુકસાન થિાના જોખમો હાજર હોય દિંાણને મોનનટર કરિા માટે ગેજનો ઉપયોગ કરો.
છે. ઉચ્ચ ઉકળતા બિિંદુઓ સાથે રેફ્રિજન્ટ પ્રિાહડી શ્વસન અને ત્િચાની • કોમ્પ્રેસરને નુકસાન ન થાય અથિા સસસ્ટમ ફાટડી ન જાય તે માટે હંમેશા
િંળતરા પેદા કરી શકે છે. જો અયોગ્ય રીતે હેન્્ડલ કરિામાં આિે તો રેફ્રિજન્ટને સસસ્ટમની નીચેની િંાજુએ ચાજ્વ કરો.
રેફ્રિજન્ટ પયયાિરણને પણ નુકસાન પહોંચા્ડડી શકે છે. 1970 ના દાયકાના
મધ્યમાં એવું સૂચિિામાં આવ્્યું હતું કે રિડીઓન અને અન્ય CFC, રાસાયણણક • R-717 અને R-764 આંખો અને ફેફસામાં ખૂિં જ િંળતરા કરે છે. આ
પ્રતતફ્રિયા દ્ારા, ઊધ્િ્વમં્ડળમાં હાજર ઓઝોનનો નાશ કરે છે. ઓઝોનનો રેફ્રિજન્ટના સંપક્વમાં આિિાનું ટાળો.
અિક્ષય પૃથ્િી પરના પ્રાણીઓના જીિન માટે ખતરો પેદા કરી શકે છે • R-717 સહેજ જ્િલનશીલ છે અને હિાના યોગ્ય પ્રમાણ સાથે
કારણ કે ઓઝોન અલ્ટ્ાિાયોલેટ ફ્કરણોત્સગ્વને શોષી લે છે જે ત્િચાના ભળિાથી વિસ્ોટક તમરિણ િંની શકે છે.
કેન્સરને પ્રેફ્રત કરી શકે છે. 1970 ના દાયકાના અંતમાં ્યુનાઇટે્ડ સ્ટેટ્સમાં • ફ્લોરોકાિં્વન રેફ્રિજન્ટને ઝેરી િા્યુઓ તરીકે ગણિામાં આિે છે. ઉચ્ચ
એરોસોલ-સ્પ્રે કન્ટેનરમાં રિડીઓનના ઉપયોગ પર પ્રતતિંંધ મૂકિામાં આવ્યો સાંદ્રતામાં, આ િરાળમાં એનેસ્ેહટક અસર હોય છે, જેના કારણે ઠોકર
હતો. 1990 ના દાયકાની શરૂઆતમાં, ધ્ુિીય પ્રદેશોમાં ઓઝોન અિક્ષયના ખાિી, શ્વાસ લેિામાં તકલીફ, અનનયતમત અથિા ખૂટતી ના્ડડી, ધ્ુજારી,
પુરાિા એકઠા થિાથી સમસ્યા અંગે વિશ્વવ્યાપી જાહેર એલામ્વ િધી ગ્યું આંચકડી અને મૃત્ુ પણ થાય છે.
હતું, અને 1992 માં મોટાભાગના વિકસસત દેશો 1996 સુધીમાં રિડીઓન અને
અન્ય સીએફસીનું ઉત્પાદન સમાપ્ત કરિા સંમત થયા હતા. • એમોનનયા નાની સાંદ્રતામાં શ્વસનમાં િંળતરા છે અને તે 5,000 ભાગો
પ્રતત તમસલયન (ppm) પર જીિલેણ ખતરો છે.
રેફ્રિજન્ટના સુરક્ક્ષત હેન્્ડલિલગ માટે અહીં માગ્વદર્શકા છે.
• એમોનનયા 150,000 -270,000 ppm ની સાંદ્રતામાં પણ જ્િલનશીલ
• સૂચનાઓએ સુનનસચિત કરવું જોઈએ કે રેફ્રિજન્ટ હેન્્ડલ કરનારા છે
વ્યક્્તતગતને તેમના સુરક્ક્ષત ઉપયોગ અને હેન્્ડલિલગ માટે યોગ્ય રીતે
તાલીમ આપિામાં આિી છે, અને િપરાયેલ રેફ્રિજન્ટ માટે MSDS ની • એમોનનયા િાલ્િ ચલાિતી િખતે હંમેશા એક િંાજુ ઊભા રહો.
સમીક્ષા કરી છે. એમોનનયા આંખોને િંાળડી શકે છે અને નુકસાન પહોંચા્ડડી શકે છે
અથિા ચેતના ગુમાિી શકે છે. એમોનનયા લીક તેમની ગંધ દ્ારા અથિા
• રેફ્રિજન્ટ હેન્્ડલ કરતી િખતે અથિા રેફ્રિજરેશન સસસ્ટમની સર્િસ સુલપુર મીણિંત્ી અથિા સુલપુર સ્પ્રે િરાળ દ્ારા શોધી શકાય છે.
કરતી િખતે દરેક સમયે સલામતી ગોગલ્સ અને મોજા પહેરો.
• હમમેહટક કોમ્પ્રેસરમાં રેફ્રિજન્ટ તેલ ઘણીિાર ખૂિં જ એસસફ્્ડક હોય છે
• રેફ્રિજન્ટ સાથે કામ કરતી િખતે યોગ્ય શ્વસન સંરક્ષણ પહેરો. જરૂરી જે ગંભીર દાઝનું કારણ િંને છે. આ તેલ સાથે ત્િચાનો સંપક્વ ટાળો.
સુરક્ષાના યોગ્ય સ્તર માટે MSDS તપાસો.
• ત્િચા પર પ્રિાહડી રેફ્રિજરેટર હહમ લાગિાથી ચામ્ડડીની સપાટડીને સ્સ્ર
• જ્યાં લીક થિાની શંકા હોય તેિા િંંધ વિસ્તારમાં સાધનો પરના કરી શકે છે. જો ત્િચા સાથે સંપક્વ થાય, તો તરત જ પાણીથી ધોઈ લો,
કોઈપણ કામ માટે યોગ્ય િેસન્ટલેશન અથિા શ્વસન સુરક્ષા જરૂરી છે.
હહમ લાગિાથી ત્િચાના કોઈપણ ક્ષતતગ્રસ્ત વિસ્તારની સારિાર કરો
• કામ શરૂ કરતા પહેલા હંમેશા હિાની અિરજિર કરો અથિા િંંધ અને તિંીિંી સારિાર લો.
વિસ્તારના િાતાિરણનું પરીક્ષણ કરો. ઘણા રેફ્રિજન્ટ કે જે માનિ • શોષણ રેફ્રિજરેશન તમકેનનઝમમાં ક્ારેય કાપશો નહીં અથિા ફ્્ડટ્લ
સંિેદનાઓ દ્ારા શોધી ન શકાય તેિા હોય છે તે હિા કરતા ભારે કરશો નહીં. ઉચ્ચ દિંાણિાળા એમોનનયા સોલ્ુશન જોખમી છે અને
હોય છે અને તે િંંધ વિસ્તારમાં ઓક્સિજનને િંદલી નાખે છે જેનાથી જો સોલ્ુશન તમારી આંખોનો સંપક્વ કરે તો તે અંધત્િનું કારણ િંની
ચેતનાનું નુકસાન થાય છે.
શકે છે.
• રેફ્રિજન્ટને શ્વાસમાં લેિાથી અચાનક મૃત્ુ થઈ શકે છે. નશો પેદા કરિા • સસસ્ટમને ફ્્ડસએસેમ્િંલ કરતા પહેલા ખાતરી કરો કે તમામ પ્રિાહડી
માટે રેફ્રિજન્ટનો ઈરાદાપૂિ્વક શ્વાસ લેિાથી અચાનક મૃત્ુ થઈ શકે છે. રેફ્રિજન્ટ દૂર કરિામાં આિે છે અને દિંાણ 0 psi પર હોય છે.
ના આંતફ્રક ઇન્ેલેશનનશો પેદા કરિા માટે રેફ્રિજન્ટ્સ હૃદયને યોગ્ય
રીતે કામ કરિાનું િંંધ કરી શકે છે અને તે જીિલેણ િંની શકે છે. • જ્યારે રેફ્રિજન્ટ િરાળ હાજર હોય ત્ારે ધૂમ્રપાન, બ્ેઝ અથિા િેલ્્ડ ન
કરો. જ્યારે ખુલ્લી જ્યોત અથિા ગરમ સપાટડીના સંપક્વમાં આિે ત્ારે
• રેફ્રિજન્ટ સસસલન્્ડરો તેમની ક્ષમતાના 80% થી િધુ ક્ારેય ભરિા િરાળ ફોસજીન એસસ્ડ િરાળ અને અન્ય ઉત્પાદનોમાં વિઘહટત થાય
જોઈએ નહીં (પ્રિાહડી વિસ્તરણ સસસલન્્ડર ફાટડી શકે છે).
છે.
228