Page 101 - Fitter - 1st Year - TT - Gujarati
P. 101
ગ્ેજ્ુએશન અને વેર્નયર કેસલિરનું વધાંચન (Graduations and reading of vernier calipers)
ઉદ્ેશ્યયો:આ પાઠના અંતે તમે સમથ્ડ હશો
• વેર્નયર કેસલિરની લઘુતમ મપાિક્શકત નક્કરી કરયો
• 0.02 મીમી લઘુતમ મપાિક્શકત સપાથે વેર્નયર કેસલિર િર ગ્ેજ્ુએશન કેવી રીતે બનપાવવપામધાં આવે છે તે જણપાવયો
• વેર્નયર કેસલિર મપાિ વધાંચયો.
વેર્નયર કેસલિસ્સ:વેર્નયર કેસલપસ્ડ વવવવધ ચોકસાઈ સાથે ઉપલબ્ધ છે. વેર્નયર મપાિન વધાંચવું:વેર્નયર કેસલપસ્ડ વવવવધ ગ્ેજ્તુએશન અને લઘતુતમ
વેર્નયર કેસલપરની પસંદગી જરૂરી ચોકસાઈ અને માપવાના કામના કદ પર માપક્શકતઓ સાથે ઉપલબ્ધ છે. વેર્નયર કેસલપર વડે માપ વાંચવા માટે,
આધારરત છે. લઘતુતમ માપક્શકત પહેલા નક્ટી કરવી જોઈએ. (ક્યારેક વેર્નયર સ્લાઇડ
આ ચોકસાઈ/લઘતુતમ માપક્શકત મતુખ્ય સ્ેલ અને વેર્નયર સ્ેલ વવભાગોના પર કેસલપસ્ડની લઘતુતમ માપક્શકત છચહનિત કરવામાં આવે છે)
ગ્ેજ્તુએશન દ્ારા નક્ટી કરવામાં આવે છે. આકૃમત 2 સામાન્ય પ્કારના ગ્ેજ્તુએશન બતાવે છેઓછામાં ઓછા 0.02
વર્નયર સસદ્ધધાંત:વેર્નયર સસદ્ધાંત જણાવે છે કે બે અલગ-અલગ ભીંગડા મીમીની ગણતરી સાથે વેર્નયર કેસલપરનતું. આમાં, વેર્નયર સ્ેલના 50
એક જાણીતી રેખાની લંબાઈ પર બાંધવામાં આવે છે અને તેમની વચ્ચેનો વવભાગો મતુખ્ય સ્ેલ પર 49 વવભાગો (49 મીમી) ધરાવે છે.
તફાવત ઝીણા માપ માટે લેવામાં આવે છે. ઉદપાહરણ
વેર્નયર કેસલિસ્સની લઘુતમ મપાિક્શકત નક્કરી કરવી:આકૃમત 1 માં વેર્નયરની લઘતુતમ માપક્શકત કરોઆકૃમત 2 માં આપેલ છે.
બતાવેલ વેર્નયર કેસલપરમાં મતુખ્ય સ્ેલ વવભાગો (9 મીમી) વર્નયર સ્ેલમાં
10 સમાન ભાગોમાં વહેંચાયેલા છે.
એટલે કે એક મતુખ્ય સ્ેલ રડવવઝન (MSD) = 1 mm વન વેર્નયર
સ્ેલ રડવવઝન (VSD) = 9/10 mm
ન્ૂનતમ ગણતરી = 1 MSD - 1 VSD
= 1 મીમી - 9/10 મીમી
= 0.1 મીમી
ન્ૂનતમ ગણતરી = 1 મીમી - 49/50 મીમી
એક MSD અને એક VSD = 0.1 mm વચ્ચેનો તફાવત
= 1/50 મીમી
= 0.02 મીમી.
વેર્નયર કેસલપર વાંચવા માટેનતું ઉદાહરણ (આકૃમત 3)
મતુખ્ય સ્ેલ રીડિડગ = 60 મીમી
વેર્નયર રડવવઝન એકરુપમતુખ્ય સ્ેલ સાથે 28મો
વવભાગ છે, મૂલ્ય = 28 x 0.02mm
= 0.56 મીમી
વાંચન = 60 + 0.56
કતુલ વાંચન = 60.56 મીમી
સીજી & એમ : ફિટર (NSQF - સંશયોધિત 2022) એક્સરસપાઈઝ 1.2.35 મપાટે સંબંધિત સસદ્ધધાંત 79
